Niniejsza publikacja stanowi częściowo zmienioną, rozszerzoną i zaktualizowaną wersję opracowania „Kontrola konstytucyjności prawa: zagadnienia ustrojowe, procesowe i materialnoprawne”, które w 2011 r. zostało opublikowane przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Warszawie, spotykając się wcześniej z pozytywnymi recenzjami prof. UJ dr. hab. Piotra Tulei oraz prof. dr. hab. Marka Zubika. W obecnym wydaniu staraliśmy się w jak największym stopniu uwzględnić uwagi ww. recenzentów.
Cechy charakterystyczne opracowania:
Książka składa się z trzech części oraz wzorów pism procesowych.
CZĘŚĆ I – ZAGADNIENIA USTROJOWE
Dotyczy zagadnień ustrojowych: istoty kontroli konstytucyjności prawa, ewolucji polskiego modelu kontroli konstytucyjności, form bezpośredniego stosowania Konstytucji RP przez sądy, pozycji ustrojowej Trybunału Konstytucyjnego oraz kognicji Trybunału Konstytucyjnego przy kontroli norm.
CZĘŚĆ II - ZAGADNIENIA PROCESOWE
Prezentuje podstawowe instytucje konstytucyjnego prawa procesowego. Kolejno
omówiono tu zasady postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym
(zasadę skargowości, dyspozycyjności, instrukcyjności, domniemania zgodności
aktu normatywnego z konstytucją, jednoinstancyjności), podmiotowe
aspekty postępowania (uczestników postępowania), a także szczegółowe
zagadnienia postępowania zainicjowanego w trybie skarg konstytucyjnych, pytań prawnych oraz wniosków podmiotów szczególnie legitymowanych, ochronę tymczasową, typy orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego oraz skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego dla praktyki prawniczej.
CZĘŚĆ III – ZAGADNIENIA MATERIALNOPRAWNE
Poświęcona została materialnemu prawu konstytucyjnemu. Omówiono tu
konstytucyjne prawa podmiotowe zgrupowane i usystematyzowane w rozdziałach
nawiązujących do tytułów i systematyki rozdziału II Konstytucji RP: „Wolności i prawa
osobiste”, „Wolności i prawa polityczne”, „Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne
i kulturalne”, „Środki ochrony wolności i praw”. W powyższych rozdziałach omówiono
także te prawa podstawowe, które nie zostały bezpośrednio
przyporządkowane przez ustawodawcę do rozdziału II Konstytucji RP,
lecz w orzecznictwie są kwalifikowane jako prawa podstawowe chronione
skargą konstytucyjną. W tej części książki omówiono także najistotniejsze dla
praktyki normy przedmiotowego prawa konstytucyjnego. W szczególności
omówiono zasady demokratycznego państwa prawnego, na czele z zasadą rzetelnej
legislacji i zasadą zaufania, a także istotne derywaty tych zasad (zasady II i III
stopnia), w tym zasadę określoności przepisów prawnych, zasadę ochrony praw
nabytych i zasadę nieretroakcji. Syntetycznie omówiono także zasadę równości
i proporcjonalności.
CZĘŚĆ IV – WZORY PISM PROCESOWYCH
Zawiera przykładowe wzory skargi konstytucyjnej, pytania prawnego
oraz wniosku o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP.